Na ostrzu książki

Kiedy jedzenie wymaga odwagi – Harriet Brown

21 marca 2019

Kiedy jedzenie wymaga odwagi – Harriet Brown
Przełożyła Elżbieta Smoleńska
Wydawnictwo Czarna Owca , 2011 , 272 strony
Seria Samo Życie 
Literatura  amerykańska

   Bo gdy do głosu dochodzi demon, życie właściwie się kończy. Wierzcie mi. Wiem, co mówię.

   Życie autorki tej przejmującej relacji „zakończyło się” w dniu zdiagnozowania anoreksji u jej czternastoletniej córki Kitty. Była świadkiem, jak radosna, czuła, zdolna do empatii dziewczynka staje się rozdrażniona i zaczyna się zachowywać nieracjonalnie. To stanie z boku i przyglądanie się „demonowi” z dystansu obserwatora, pozwoliło jej na oddzielenie jej Kitty od Nie-Kitty. To ostatnie, to coś, co zamieszkało w jej córce, mroczne, mówiące innym głosem, syczące słowami pełnymi nienawiści i autoagresji, zakładające maskę z martwymi oczami, ściągające Kitty w otchłań wewnętrznego piekła, skrzywiona psychicznie istota, która miota się, wrzeszczy i sączy jad do jej ciała i duszy, nazwała demonem. Od razu zastrzegła jednak, że nie miała na myśli mocy nadprzyrodzonych, ale zachowania i wygląd fizyczny, gdy się ujawniała choroba, które go przypominały. To jednoznaczne wyodrębnienie choroby i oddzielenie jej od osobowości córki, pozwoliło jej na skuteczną walkę z chorobą, a mnie na zrozumienie, z czym tak naprawdę musiała się zmierzyć. Po prostu koszmar!

   Była również dziennikarką.

   Ten zmysł dociekania oraz dochodzenia do sedna i sensu, pozwolił jej na zgłębienie tematyki anoreksji. Nie wystarczała jej wiedza na temat przyczyn, przebiegu i leczenia zaburzeń odżywiania. Chciała jeszcze wiedzieć, co się kryje za tą śmiertelną chorobą, co każe młodym kobietom i mężczyznom głodzić się na śmierć, jakie są przyczyny i czynniki ryzyka? Czytała więc opisy badań, wspomnienia anorektyczek, artykuły naukowe, a także uczestniczyła w konferencjach medycznych. Zdobyta wiedza doprowadziła ją do jednego wniosku – miała do czynienia z chorobą o najwyższym wskaźniku śmiertelności spośród zaburzeń umysłowych i jedną z największych tajemnic medycyny. Naukowcy próbują ją „rozgryźć” od kilkuset lat. Bezskutecznie. Stąd płynność i zmienność wiedzy na jej temat oraz wiele teorii na temat istoty anoreksji, jej przyczyn, znaczenia symptomów, metod leczenia i szans na odzyskanie zdrowia.

   Autorka była również matką.

   Zaangażowaną emocjonalnie w proces zdrowienia. Pragnęła wydobyć córkę z otchłani, na której dnie siedziała jej ukochana córeczka i prosiła ją – Kochaj mnie, żeby nie wiem co. A to znaczyło, że praktycznie musi demona Nie-Kitty pokonać sama. Była pionierką nie tylko w obalaniu mitów, przekonań i uprzedzeń społecznych zakorzenionych w umysłach ludzi oraz w odważnym zaprzeczaniu błędnej wiedzy medycznej, ale również w stosowaniu zupełnie nowej metody leczenia znanej obecnie jako metoda Maudsley, zwanej również terapią FTB (z ang. family based therapy) opartą na rodzinie. W dużej mierze to historia nie tyle choroby Kitty, co historia jej całej rodziny w trudnej, ciężkiej, wycieńczającej wszystkich psychicznie, walce o życie córki i siostry. Autorka nie chciała jednak, by jej relacja, odtwarzana również na bazie dziennika utrwalającego postępy zdrowotne Kitty, była poradnikiem dla anorektyków i bulimików pomagającym im nadal trwać w chorobie, dlatego unikała podawania wielu szczegółów, jak na przykład waga Kitty. Swoją relacją chciała przede wszystkim wesprzeć rodziny dotknięte zaburzeniami odżywiania, ale i z depresją, zaburzeniami lękowymi, schizofrenią, chorobą dwubiegunową i z wieloma innymi chorobami, które na zawsze zmieniają życie rodziny. Przekonać je do skutecznego wspierania dziecka w wychodzeniu z choroby. Tym samym wpisała się w coraz głośniejszy nurt kampanii przeciwko anoreksji, której najbardziej znaną twarzą jest zmarła już Isabelle Caro. Nie jest łatwo przebić się z tymi informacjami w społeczeństwach, w których ideałem urody kobiety jest szczupłość oraz moda na bycie pro-ana pokolenia motylków, które nazywają to stylem życia.

   Po tej emocjonującej, a momentami przerażającej relacji dziennikarki, obserwatorki, matki, żony i terapeutki w jednej osobie, mam troszkę więcej wiedzy na temat istoty choroby, ale nie więcej wiedzy na temat jej przyczyn i przebiegu. Wiem jedno – przychodzi znikąd, do każdego, bez względu na granice kulturowe, etniczne czy socjoekonomiczne, a najskuteczniejszym „lekarstwem” jest wspierająca miłość rodziny. Bez względu na wszystko.

   Żeby nie wiem co – jak prosiła swoją mamę Kitty z dna ciemności.

   Zdania pisane kursywą są cytatami pochodzącymi z książki.

Ciekawy dokument przeciwko anoreksji wśród modelek.

Autorka: Maria Akida

Kategorie: Wszystko

Tagi: literatura amerykańska