Na ostrzu książki

Sukcesja – Piotr Gajdziński

29 czerwca 2025

Rafał zdał sobie sprawę, jak wiele wątków ma reportaż, nad którym pracują, i że trudno będzie nad wszystkim zapanować.

   A zaczęło się od podejrzanego listu, który otrzymał dziennikarz śledczy Rafał Terlecki znany mi z poprzedniej części cyklu Operacja Monastyr. Tradycyjnego, bo papierowego. Z włoskiego Bari. Z adnotacją pilnego dostarczenia do rąk własnych. Terlecki jego treść odebrał sceptycznie, bo miewał już korespondentów, którzy uważali, że posiedli wiedzę o wielkich aferach mających zniewolić całą ludzkość.

   Dopóki nie przyjrzał się dołączonym zdjęciom…

   Na jednym z nich przy stole siedział adresat listu, a obok niego jeden z czołowych polityków z kręgu świeżo wybranego premiera polskiego rządu. To była ta chwila, w której zdecydował się na podjęcie tematu, by napisać kolejny reportaż śledczy. Tym razem ściśle powiązany z polskimi politykami w nowo wybranym rządzie. Jak się potem okazało w dalszych poszukiwaniach pod hasłem – podążaj za pieniędzmi – również z decydentami z okresu przemiany ustrojowej.

   Autor osadził miejsce akcji w dwóch okresach.

   Teraźniejszym, czyli w latach 2022-2023, w którym skupił się na jednej z najważniejszych osób w państwie i jego najbliższych politykach w obozie rządzącym oraz w latach 80.-90. XX wieku, w którym tkwiło źródło głównego wątku akcji – afera FOZZ. Uwiarygodnił ją częściowo nazwiskami postaci historycznych oraz bohaterami fikcyjnymi, ale z łatwym odniesieniem do osób rzeczywistych. Dla czytelników znających przeszłość polityczną Polski, jednoznacznych do zidentyfikowania. Autor do akcji wprowadził motyw poszukiwania tajemniczych dokumentów, ale to nie one były najważniejsze w tej misternie utkanej intrydze sensacyjnej, chociaż budowały świetną rozrywkę.

   Najważniejszy był przekaz dotyczący natury władzy.

   A dokładniej proces dziedziczenia, jak sugeruje tytuł powieści, tej władzy. Autor, ukazując skomplikowane, ale precyzyjne mechanizmy jej przekazywania poprzez zależności wpływające na ich skuteczne funkcjonowanie, uświadomił, że afery polityczno-gospodarcze miały decydujący wpływ na jakość i obraz polityki współczesnej. Że przeszłość polityczna nadal determinuje politykę teraźniejszą. Jej współczesny obraz to efekt działania jej niewidocznych twórców, stojących za twarzami oficjalnymi. Tych stojących u steru współcześnie. Sukcesorów przeszłości. Uwikłanych i uzależnionych w młodości od tych, którzy teraz upomnieli się o spłatę długu wdzięczności. Ludzi z szarej strefy działających w międzynarodowych klubach i stowarzyszeniach, osiągających własne cele pod przykrywką hipokryzji czynienia dobra w imię dobra. Autor na przykładzie afery FOZZ i jej spuścizny, z której uczynił główny wątek, przeanalizował istotę władzy, jej mechanizmy i procesy, a przede wszystkim jej cel. Nie bez powodu do motta powieści wybrał słowa George’a Orwella – Władza to nie środek do celu; władza to cel.

   W swoich rozważaniach autor poszedł dalej.

   Zwrócił uwagę na skalę chciwości władzy i jej ewolucję. O ile w przeszłości pozwalała kraść, o tyle współcześnie politykom już to nie wystarcza. Jak autor napisał w podziękowaniach – Mam złą wiadomość dla Polaków: nowe pokolenie polityków, które właśnie z przytupem wkroczyło na scenę, jest gorsze od swoich poprzedników. Bardziej żarłoczne.

   To dlatego obecne wojenki o władzę przeistaczają się z czasem w wojny, w których realnie giną ludzie, społeczeństwa, narody.

   O tym jest ta opowieść.

    Zdania pisane kursywą są cytatami pochodzącymi z książki.

Sukcesja – Piotr Gajdziński, Wydawnictwo Muza, 2025, 384 strony, cykl z Rafałem Terleckim, tom 5, literatura polska.

Spotkanie z autorem.

Autorka: Maria Akida

Kategorie: Kryminał sensacja thriller