Na ostrzu książki

Życie na naszej planecie – David Attenborough

2 maja 2023

Wiele osób uważa Czarnobyl za najbardziej brzemienną w skutki katastrofę ekologiczną w historii. Niestety nie jest to prawdą. Dzieje się coś jeszcze, rozwija powoli na całej planecie od zeszłego stulecia w sposób prawie niezauważalny.

   Tą myślą autor rozpoczął swój projekt edukacyjny, który objął tę książkę i towarzyszący jej film do obejrzenia w Netfilksie. Porównanie tragicznych wydarzeń w Czarnobylu, rozegranych niedaleko miasteczka Prypeć, do sytuacji na Ziemi, w której upatruje taką samą przyczynę – złe planowanie i błąd ludzki, kończy wiele dającym do myślenia zdaniem – Wszyscy jesteśmy mieszkańcami Prypeci.

    Albo nie będziemy, jeśli obecny stan zaniedbania i eksploatacji Ziemi się nie zmieni.

   Autor, znany przyrodnik, podróżnik i dziennikarz, pisząc tę książkę miał 94 lata. Wystarczający wiek, aby po siedemdziesięciu latach intensywnej pracy zawodowej odejść, pozostawiając po sobie imponujący dorobek filmowy, ukazujący cudowny świat przyrody. Jak sam przyznał – Przeżyłem naprawdę niezwykłe życie. Dopiero teraz to do mnie dociera. Miałem szczęście. Mając możliwość obserwowania jej niezwykłości i różnorodności, czułby się winny, gdyby zdając sobie sprawę z zagrożeń, świadomie je zignorował. Stąd, pomimo słusznego wieku, jego uświadamiająca ludzi aktywność na rzecz naszej planety.

    Swój przekaz podzielił na trzy części, ilustrując je zdjęciami.

   W pierwszej przedstawił ewolucję zniszczeń degradujących środowisko i zasoby planety, do których doprowadził człowiek. Podzielił ją na rozdziały opatrzone rocznikami oraz odpowiadającymi im krótkimi statystykami zawierającymi: stan ludności, stężenie dwutlenku węgla i procent dzikich obszarów. Każdy kolejny rok pokazywał wzrost wartości w dwóch pierwszych obszarach i obniżanie się jej w trzecim oraz tego przyczyny.

   Drastyczne zmiany przerażały!

   Głównie katastroficznością swoich rozmiarów opartych również na doświadczeniach autora, którego życie zawodowe polegało na obserwacji i przedstawianiu natury. To z tego powodu część pierwszą nazwał – Zeznania naocznego świadka.

   Druzgoczące i porażające skalą negatywnych zmian!

   W części drugiej zawarł prognozę, co będzie się działo przez kolejne dziewięćdziesiąt lat, jeśli nie zmienimy swojego postępowania. Jako argumentów użył wyniki najnowszych badań i raportów o stanie naszej planety, formułując smutny wniosek – utracimy nasz rajski ogród – stabilne i bezpieczne środowisko holocenu, by zaraz zadać pytanie – czy jednak możemy coś zrobić, skoro tyle rzeczy idzie nie tak?

   Na to pytanie odpowiada w części trzeciej – Wizja przyszłości.

   To w niej, opierając się na badaniach autorytetów naukowych, wypunktował wszystkie niezbędne działania przywracające stan dzikiej przyrody sprzed kilkudziesięciu lat do roku 1937, którym rozpoczął część pierwszą. Wymienił konkretne sposoby, które w dużej mierze zależą od polityków i przedsiębiorców, których wybieramy my.

    Mamy więc wpływ i odpowiedź na pytanie – ale co ja mogę zrobić?

    Przede wszystkim przyjrzeć się programom wyborczym kandydatów i pozycji ochronie środowiska w nim. Jest, o co powalczyć, bo stawką jest nasza przyszłość na Ziemi – w jedynym znanym nam miejscu, w którym istnieje życie. Film, w odróżnieniu od książki, kończy się pytaniem skierowanym do widza – Kto jeszcze powinien zobaczyć ten film? Dotyczy ono również tej książki-apelu.

   Moja odpowiedź brzmi – każdy.

   Zdania pisane kursywą są cytatami pochodzącymi z książki.

Życie na naszej planecie: moja historia, wasza przyszłość – David Attenborough, przełożyła Paulina Surniak, Wydawnictwo Poznańskie, 2021, 302 strony, 16 stron ilustracji, literatura angielska.

Zwiastun filmu towarzyszącego książce.

Autorka: Maria Akida

Kategorie: Fakty reportaż wywiad, Popularnonaukowe