Na ostrzu książki

No pasa nada! – Beata Kowalik

2 lutego 2020

   Byłam w Meksyku, gdzie kobieta to tylko słowo, nic nieznaczące…

   W kraju przytłoczonym przez kult macho i maczyzm.  Przez zjawisko społeczno-kulturowe wykraczające poza pojęcie patriarchatu, bo opresyjne, w którym ziemska kobieta może być tylko jedną z trzech uosobień-legend  – Matki Boskiej Guadelupe, Malinche i Llorony. Pierwszej dorównuje tylko własna matka, bo matkę szanują wszyscy, najkrwawsi przestępcy i najpotężniejsi bossowie gangów. Druga to zdrajczyni rodząca dzieci najeźdźcy, o czym czytałam w pięknej powieści Malinche malarka słów Laury Esquivel.  Trzecia to kochanka i dzieciobójczyni, która postradała zmysły.

   Święta, zdrajczyni i szalona.

   Trzy kobiety-wzorce i trzy drogi, jakie mają do wyboru współczesne Meksykanki. Kobiety, które cokolwiek nie zrobiłyby, cokolwiek nie wybrałyby, zawsze ostatecznie będą siłą wtłaczane na jedną z tych trzech ścieżek życia. Zawsze staną się ofiarą maczyzmu. Żeby to zrozumieć, trzeba przejść przez losy tych kobiet. Przez 17 rozdziałów łez, cierpienia, bólu, beznadziei, poniżenia, poddawania się i walki.

   Przez kobiece oblicze Meksyku.

  Autorka opisując spotkania, często w ukryciu i ze zmianą imienia swojej rozmówczyni, kreśliła ich indywidualną, osobistą rzeczywistość. Konkretną, codzienną, brutalną, a przez to bardzo emocjonalną.  Te osobiste zbliżenia były punktem wyjścia do pokazania wypaczonych zjawisk społecznych i kulturowych jak: szamanizm, edukacja (w tym seksualna), rola kobiety w małżeństwie, rodzinie i społeczeństwie, LGBT, prostytucja (w tym dziecięca), niewolnictwo, handel kobietami  i dziewczynkami czy gwałty i morderstwa bez konsekwencji. Całą tę ciemną sferę życia, w której wymazano pojęcie kobieta, zastępując je niewolnicą, czarownicą, zdrajczynią, dziwką i każdym innym o negatywnym skojarzeniu. Autorka przewrotnie, na zasadzie kontrastu, przemieniła te wszystkie poniżające piętna w piękne oblicza mujeres: aktywistek, leczących duszę i ciało, przedsiębiorczyń, feministek, działaczek społecznych, edukatorek, strażniczek tradycji i bohaterek dnia codziennego. Dla mnie heroiny, które wyznaczały nową, czwartą drogę życia – dumnej Meksykanki posiadającej  godność i prawo do życia bez przemocy. Mujeres, które tak, jak Rossi walcząca z zagranicznymi firmami agresywnie eksploatującymi zasoby naturalne kraju, powiedziała – Nie chcemy więcej ofiar, ale wolę stracić życie, niż klęczeć i biernie patrzeć, jak niszczą mój dom.

   A ofiar przybywa.

   Za tę niezłomną postawę nielicznych, która zaczyna powoli być widoczna na ulicach, Meksykanki ponoszą je codziennie. Kobiety giną bezkarnie i w świetle oficjalnego prawa z rąk formalnie i nieformalnie sprawujących władzę, o czym pisała meksykańska dziennikarka i aktywistka Lydia Cacho w Niewolnicach władzy, na której postawę powołuje się również autorka, i w czterech ścianach własnego domu z rąk męża. Mam wrażenie, że od wydania wstrząsającej publikacji Lydii Cacho w 2013 roku do chwili obecnej, nic się nie zmieniło. Za autorką można powtórzyć z gorzką ironią, bo taki wymiar ma nadany przez nią tytuł jej publikacji – no pasa nada. Nic się nie dzieje. Nic się nie stało, bo asi es. Tak już jest. A drugim moim wrażeniem po tych reportażach jest przeświadczenie, że największym wrogiem meksykańskiej kobiety jest ona sama. Zmienić jej świadomość postrzegania świata zastałego będzie o wiele trudniejsze niż zamiana macho na mężczyznę. To paradoksalnie kobiety rodzą i wychowują macho.

   To walka, która pochłonie jeszcze wiele ofiar.

   Zdania pisane kursywą są cytatami pochodzącymi z książki.

No pasa nada!: nic się nie dzieje – Beata Kowalik

Wydawnictwo Mova , Wydawnictwo Kobiece, 2020 , 260 stron

Literatura polska

Autorka: Maria Akida

Kategorie: Fakty reportaż wywiad

Jedna odpowiedź do “No pasa nada! – Beata Kowalik”

1. Beata pisze:

   3 marca 2020 o 10:06

   Dziękuję! pozdrawiam

   Odpowiedz